Onderzoek naar gebruik (middeleeuwse) rekenpenningen: Oproep
Beste zoekvrienden
Deze week werd een Franse rekenpenning uit Tournai van ca. 1415-1497 onder mijn aandacht gebracht, gevonden in een "laat 16de eeuwse afvallaag in Amsterdam".
Ik zie het vaker dat Middeleeuwse rekenpenningen worden gevonden in een context van pakweg een eeuw later.
Zelf vond ik bijvoorbeeld een rekenpenning Frankrijk type "Shield of France", Parijs, ca. 1418-1437 op een landje in mijn directe omgeving, waar vanaf ca. 1500 tot 1945 bewoning geweest is. Ik heb deze locatie jarenlang volledig afgezocht en honderden vondsten gedaan waarvan de oudste te dateren overige vondst een Spaanse koloniale 4 Maravedis was van Santo Domingo, ca. 1542-1556.
En dit zijn niet de enige mij bekende voorbeelden van dit verschijnsel.
Er wordt zo nu en dan gespeculeerd over mogelijke redenen waarom gevonden rekenpenningen vaak net zo sleets zijn als munten. Als mogelijke reden hiervoor wordt dan vaak aangevoerd dat rekenpenningen soms ook als “pseudo” geld in omloop zijn geweest. Een mogelijke en in mijn ogen meer waarschijnlijke verklaring is dat Middeleeuwse rekenpenningen lang werden gebruikt. Rekenpenningen waren in die tijd immers gebruiksvoorwerpen zonder geldelijke waarde, penningen om mee te kunnen rekenen door handelaren, geldwisselaars, belastinginners, etc.
Anders dan ambtenaren van officiële rekenkamers, die elk jaar een batch nieuwe rekenpenningen verstrekt kregen, zullen “gewone” gebruikers van rekenpenningen weinig redenen gehad hebben om hun rekenpenningen te vervangen zolang zij nog bruikbaar waren.
Dit zou een verklaring kunnen zijn voor het opduiken van Middeleeuwse rekenpenningen in een latere context en voor de slijtage door het lange gebruik.
Het is een theorie die ik nog onvoldoende kan onderbouwen en waarvoor nader onderzoek nodig is.
Als er zoekers zijn die Middeleeuwse rekenpenningen hebben gevonden in een (al of niet gesloten) latere context, zou ik het zeer op prijs stellen als zij die vondsten bij mij zouden willen melden, via een Pb-tje, zodat ik dit kan gebruiken voor nader onderzoek naar genoemd verschijnsel.
Alvast hartelijk dank voor jullie medewerking
Groet, Jan