Logo
Het is nu 28 maart 2024, 16:46



Dit onderwerp is gesloten, je kunt geen berichten wijzigen of nieuwe antwoorden plaatsen  [ 1 bericht ] 
 beschrijving van pijlpunten - engels 
Auteur Bericht
Avatar gebruiker

Geregistreerd: 22 jul 2009, 17:22
Berichten: 7409
Woonplaats: langs de ijssel
 beschrijving van pijlpunten - engels
Er is een grote verscheidenheid aan middeleeuwse pijlpunten teruggevonden, maar slechts enkele daarvan kunnen daadwerkelijk op periode worden geïndexeerd. Een aantal zijn teruggevonden in combinatie met materiaal dat wel kon worden gedateerd. Helaas was de ontwikkeling van middeleeuwse bepantsering in elke Europees land verschillend, waardoor we de pijlpunten niet kunnen typeren aan de hand van de ontwikkeling van het pantser.


Ring & tang
Er zijn twee verschillende typen pijlpunten, gebaseerd op de manier van bevestigen op de schacht. De tangvorm is waarschijnlijk de oudste en is het makkelijkst te maken. De pijlpunt werd in een inkeping in de schacht geschoven en vervolgens extra vastgemaakt. Type T1, T2 en T3 dateren uit de 9de en 10de eeuw, maar werden al snel geheel vervangen door de ringconstrutie. Hoewel de tang gemakkelijk te maken was, werd vanaf de 4de eeuw de ringconstructie al gebruikt, waarbij de pijlpunt over de schacht heen werd geschoven. Pijlen met een ringconstructie hadden verschillende voordelen op de tangconstructie, ze bleven langer goed zitten, zaten rechter op de schacht, konden een hardere impact aan en zorgden dat de impact van de gehele pijl invloed had op de kracht van de punt.

Pijlpunttypes
De pijlpunt types die hier gebruikt worden is gebaseerd op die van het London museum. Deze typering is doorontwikkeld door Oliver Jessop naar een typering die vandaag de dag algemeen aanvaard wordt. De typering omvat 28 soorten pijlpunten, die in vier subgroepen kunnen worden verdeeld

Afbeelding

Type T
Type T waren de vroeg-middeleeuwse typen, die vaak met tangconstructie werden gemaakt.
Afbeelding

Type T1 (3 de-11de eeuw) Dit type pijlpunt is voorzien van een tangconstructie. Hij is eenvoudig te maken en werd voor zowel oorlogvoering als de jacht gebruikt. Deze pijlpunten zijn typerend bladvormig.

Type T2 (3 de-12de eeuw) Dit type pijlpunt is voorzien van een tangconstructie. Het is een kleinere variant van de type T1 en werd ook voor oorlogvoering en de jacht gebruikt. Deze pijlpunten zijn typerend bladvormig.

Type T3 (3 de-13de eeuw) Dit type pijlpunt heeft een tangconstructie en werd zowel voor de jacht als voor militaire doeleinden gebruikt. De punt heeft twee weerhaken, maar was waarschijnlijk niet in staat om door maliën heen te breken.

Type MP
Type MP werd gemaakt om maliën te doorboren.

Type MP1 (11de-15de eeuw) Dit type pijlpunt werd waarschijnlijk hoofdzakelijk voor de jacht gebruikt. De punt is gemaakt om grote wonden te maken, waardoor het dier snel omkwam. Mogelijk werden deze pijlpunten in eerdere tijden, toen het pantser nog niet zo ver ontwikkeld was, ook gebruikt tijdens de oorlog

Type MP2 (11de-14de eeuw) Dit type pijlpunt lijkt sterk op de MP1, maar heeft een langere schacht. Het is onduidelijk of deze pijlpunt voor de jacht, voor oorlog of voor beide werd gebruikt. Mogelijk werd hij , net als de MP1, in het begin voor de oorlog gebruikt en later, na de ontwikkeling van het plaatstaal, alleen nog voor de jacht.

Type MP3 (10de -16de eeuw) Dit type pijlpunt werd een opvallend lange tijd gebruikt. Tot ongeveer de 13de eeuw werd hij in de oorlogen gebruikt, maar na de ontwikkeling van het plaatpantser werd hij alleen nog maar voor de jacht gebruikt.

Type MP4 (midden 13de eeuw) Dit type pijlpunt werd ongeveer 100 jaar voor de introductie van het plaatpantser ontwikkeld. Het is niet zeker of hij gebruikt werd voor militaire activiteiten, maar dit is wel aannemelijk, omdat de vorm geschikt is voor het penetreren van maliën.

Type MP5 (late 11de eeuw) Dit type pijlpunt heeft een hoekigere vorm dan de MP4. De MP5 was een voorloper van verschillende andere typen. Hij was gemaakt om infanterie uit te schakelen, maar bleef steken in maliënkolders en mogelijk zelfs de wambuizen. Ook werd de pijl in de jacht gebruikt, waar hij wel een optimaal effect had.

Type MP6 (midden 12de eeuw) Dit type pijlpunt heeft weerhaken die naar achter aflopen en is driehoekig. Pijlpunten zoals deze werden zowel voor oorlog als voor de jacht gebruikt.

Type MP7 (vroege 13de eeuw) Dit type pijlpunt heeft brede weerhaken, bedoeld om zware verwondingen aan te brengen. Pijlpunten van dit type worden ook wel zwaluwstaart genoemd. De punten werden gebruikt in de oorlog, voornamelijk tegen cavalerie, en in de jacht op groot wild.

Type MP8 (midden 13de eeuw) Dit type pijlpunt is de kleinere variant van de MP7. Hij werd voornamelijk bij de jacht gebruikt. Het voordeel boven de MP7 was dat de MP8 minder grote schade aan zijn slachtoffer toebracht.

Type MP9 (12de-15de eeuw) Dit type pijlpunt was goedkoop te maken, beschermde de schacht, maar had een minimale impact. Toch werd hij waarschijnlijk voor militaire doeleinden, maar dan eerder als trainingspunt, gebruikt.

Type MP 10 (16de eeuw) Dit type pijlpunt werd hoofdzakelijk gebruikt om mee te trainen. Hij is goedkoop te maken, beschermt de schacht en geeft een minimale beschadiging. Pijlpunten zoals deze worden tegenwoordig nog steeds gebruikt voor doelschieten.

Type M
Pijlpunten van type M waren puur militaire pijlpunten, bedoeld om pantser te doorboren.

Type M1 (laat 14de eeuw) Dit type pijlpunt was bedoeld voor de oorlog. Hij was dun en spits, waardoor hij makkelijk de zwakke plekken tussen het pantser kon raken.

Type M2 (15de eeuw) Type M2 is smaller dan de M1 en had ook als doel om in de oorlog langs pantser te komen.

Type M3 (Laat-middeleeuws) Dit type pijlpunt was bedoeld voor de oorlog en om de zwakke plekken van vijandelijke bepantsering te raken. Ze werden gebruikt tot in de 16de eeuw, waarna de boog werd vervangen door het vuurwapen.

Type M4 (14de eeuw) Dit type pijlpunt bedoeld voor de oorlog en om de zwakke plekken van vijandelijke bepantsering te raken. Hij werd gebruikt tot in de 16de eeuw, waarna de boog werd vervangen door het vuurwapen.

Type M5 (midden 13de eeuw) Dit type pijlpunt is mogelijk de gemeenste van de midden 13de tot 15de eeuwse pijlpunten. Hij was gemaakt om diepe worden te maken en door zijn kleine oppervlak kwam hij gemakkelijk door de openingen tussen de pantserplaten. Voor 1400 kon type M5 dwars door pantser heenkomen. Daarnaast was hij gemakkelijk en goedkoop te produceren.

Type M6 (tweede helft van de 14de eeuw) Dit type pijlpunt was, net als de M5, ontwikkeld om tussen de scharnieren van het pantser te verwonden en zwakke delen van het pantser te doorboren.

Type M7 (11de-14de eeuw) Dit type pijlpunt is de vroege variant van de M5 en M6. Hij was bedoeld om pantser te doorboren en diepe wonden te veroorzaken. Hij was erg efficiënt en kon ook bij paarden grote verwondingen aanbrengen.

Type M8 (13de- 15de eeuw) Dit type pijlpunt was bedoeld om pantser te doorboren. In tegenstelling tot de M5, M6 en M7 had hij smalle weerhaken, waardoor hij grotere verwondingen kon aanbrengen, maar niet gemakkelijk door zwaar pantser heen kon boren.

Type M9 (midden 13de-15de eeuw) Deze bodkinpunt heeft een lange schacht en heeft weerhaken. Hij werd gebruikt om pantser te doorboren en kon door zijn lengte diepe wonden maken. Deze pijlpunten werden tot ver in de 15de eeuw nog grootschalig gebruikt.

Type M10 (midden 12de-15de eeuw) Deze korte pijlpunt was net als de M6 kort en puntig maar had smalle weerhaken. De pijlpunt werd gebruikt om pantser mee te doorboren .

Jachtpijlen
Sommige pijlpunten waren gemaakt voor de jacht. Deze punten waren niet scherp genoeg om door pantser heen te boren en hadden als doel om direct een dodelijke wond toe te brengen, hierdoor liep het prooi niet met de pijl weg.
Het is niet duidelijk hoe de type H pijlpunten zich hebben ontwikkeld. Een jachtpijlpunt uit de 14de en 15de eeuw werd ook al in de 12de eeuw gebruikt. Van type H1 t/m H4 zijn niet alleen 13de eeuwse, maar ook vroeg-middeleeuwse exemplaren bekend. Ze zijn teruggevonden in Frankische graven en in Londen zijn degenen uit de 12de en 13de eeuw opgegraven. Ook in Zweden zijn van deze typen pijlpunten verschillende 13de eeuwse exemplaren terugevonden.

Afbeelding

Type H1(late 13de eeuw) Dit type pijlpunt bestond uit twee scherpe punten op een brede schacht. Hij was bedoeld voor de jacht op klein wild zoals konijnen en vogels.

Type H2 (late 14de eeuw) Dit type pijlpunt is V-vormig, hierdoor kon hij direct dodelijke wonden veroorzaken.

Type H3 (midden 13de eeuw) Dit type pijlpunt had lange weerhaken. Hierdoor kon hij makkelijk een dodelijke wond aan een wild zwijn of een hert toebrengen.

Type H4 (14de eeuw) Dit type pijlpunt is een doorontwikkeling van de H3 en diende eveneens voor de jacht op groot wild. Klein wild jagen met dergelijke pijlen zou zinloos zijn, aangezien de pijl een te grote impact had.

Type H5 (13de-14de eeuw) Dit type pijlpunt kon zowel voor klein als groot wild worden gebruikt. Hij maakte een diepe, brede wond die over het algeneem dodelijk was. Pijlpunten zoals deze waren voornamelijk populair bij het jagen op vogels en konijnen.

Pijlen met weerhaken in oorlog en jacht

In de late middeleeuwen werden de pijlpunten met weerhaken steeds smaller. Ze werden compact en moesten een grote impact veroorzaken. Desondanks kregen ze steeds minder effect door de ontwikkeling van het pantser. Hierdoor werden pijlpunten met weerhaken steeds meer alleen in de jacht gebruikt.
Het massagraf bij Visby geeft een indruk van de pijlpunten die in de late middeleeuwen in Scandinavië werden gebruikt. De tactiek van het boogschieten was veranderd en het primaire doel was om zoveel mogelijk pijlen in de lucht te schieten en op de vijandelijke linies te laten neerkomen. Al was de bepantsering nog zo ontwikkeld, er waren altijd zwakke punten waar deze pijlen doorheen konden boren. Na de slag bij Visby begroeven de bewoners van de stad de doden in een massagraf. Vele van hen vertonen verwondingen door pijlen. Sommige van de doden hebben de pijlpunten nog in hun skeletten zitten en op een paar uitzonderingen na zijn dit type M8 en M9. Er zijn geen pijlpunten met weerhaken teruggevonden.
Daarentegen werden in King John’s House en Tollard Royal in Engeland, jachtplaatsen bij uitstek, voornamelijk pijlpunten met weerhaken teruggevonden. Ook manuscripten verwijzen alleen naar weerhaken bij de jacht.
In de 13de eeuw was deze tegenstelling er niet, zo laat de Maciejowski bijbel zien. Pijlen met weerhaken worden er in verschillende oorlogstaferelen afgebeeld. Deze pijlpunten komen overeen met de pijlpunten die rond deze tijd in jachtscènes zijn afgebeeld. Ook zijn er pijlpunten met weerhaken teruggevonden op militaire plaatsen, zoals Dyserth castle en Flint.
Waarschijnlijk werden pijlpunten met weerhaken in de oorlog gebruikt tot ongeveer 1330. In deze tijd werd het plaatpantser op slagvelden geïntroduceerd en de weerhaken maakten het moeilijker om in de open plekken van het harnas te raken.


Pijlen op pantser

Tot op vandaag de dag is de effectiviteit van pijlpunten een onderwerp van discussie. De verandering in het gebruik van de pijlpunten in oorlogen vertellen ons veel over de veranderingen in het pantser.
In de 14de eeuw vond een drastische verandering op het gebied van bepantsering plaats. Het plaatpantser begon zich te ontwikkelen en een eeuw later, rond 1415, wordt ijzer doorontwikkeld naar staal. Dit maakte het voor gewone boogschutters erg moeilijk om door pantser heen te boren. Daarom werden kruisboogschutters ingezet. De kruisboog was langzaam te laden, maar kon met zijn pijlen wel pantser penetreren. De pijlenregen die de gewone boog veroorzaakte, was voor kruisbogen daarentegen onmogelijk. Hierdoor konden kruisbogen en gewone bogen onafhankelijk van elkaar ingezet worden, zonder elkaar te beconcurreren: de kruisbogen om pantser te doorboren, de gewone bogen om een pijlenregen te veroorzaken en de minder bepantserden uit te schakelen.
Voor 1300 droeg de Europese aristocratie een maliënkolder op het slagveld. Deze maliënkolders konden worden doorboord door pijlen. Hiervoor werden niet alleen bodkinpijlen, maar ook pijlen met weerhaken gebruikt. Wanneer men een wambuis en een maliënkolder droeg, was de impact van pijlen echter vaak klein. Er zijn bronnen die vermelden dat de boogschutters het vuur staakten, omdat ze geen impact hadden op de goed bepantserde vijand. Toen de maliënkolder werd vervangen door plaatpantser werd de invloed van bogen nog meer verkleind.
Boogschutters werden tot in de 16de eeuw ingezet in oorlogen en het is dus onmogelijk dat deze soldaten geen effect hadden met hun primaire wapen. Waarschijnlijk lag hun specialiteit niet zozeer in het verwonden van zwaar bepantserde cavalerie, maar in het uitschakelen van de lichtbepantserde voetsoldaten, die het grootste gedeelte van de meeste legers vormden. Een groot deel van de skeletten uit massagraven toont verwondingen door pijlen. De pijl kon dus zwakke plekken in het pantser raken en toch fataal verwonden en kon al helemaal gemakkelijk door een wambuis heen komen. Om de zwakke plekken te raken werd vanaf 1300 de eerder besproken tactiek van de pijlenregen toegepast. Hoe meer pijlen in de lucht, hoe meer plekken er werden geraakt en hoe meer zwakke plekken er werden geraakt. De bodkinpijlen zonder weerhaken waren hiervoor de geschiktste keus. Zij waren goedkoop om te maken, maakten diepe wonden en konden precies in die openingen tussen het pantser komen, waar pijlen met weerhaken konden doordringen.

bron:celticwebmerchant.com /celticbritain.pdf

_________________
Heiligenmedailles en dovotiehangers in de rommelbak... ik verzamel ze..


10 feb 2012, 21:57
Profiel WWW
Geef de vorige berichten weer:  Sorteer op  
Dit onderwerp is gesloten, je kunt geen berichten wijzigen of nieuwe antwoorden plaatsen   [ 1 bericht ] 

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers. en 10 gasten


Je mag geen nieuwe onderwerpen in dit forum plaatsen
Je mag niet antwoorden op een onderwerp in dit forum
Je mag je berichten in dit forum niet wijzigen
Je mag je berichten niet uit dit forum verwijderen
Je mag geen bijlagen toevoegen in dit forum

Ga naar:  
Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group.
Designed by STSoftware for PTF.
phpBB.nl Vertaling - Hosted by FFXS.nl