Logo
Het is nu 28 maart 2024, 14:20



Dit onderwerp is gesloten, je kunt geen berichten wijzigen of nieuwe antwoorden plaatsen  [ 1 bericht ] 
 Beschrijving diverse scharen 
Auteur Bericht
Avatar gebruiker

Geregistreerd: 22 jul 2009, 17:22
Berichten: 7409
Woonplaats: langs de ijssel
Bericht Beschrijving diverse scharen
Scharen
Scharen, iedereen heeft ze wel in huis, maar niet iedereen weet dat de schaar al meer dan 3000 jaar bestaat.
Scharen zijn in twee hoofdtypen te verdelen, namelijk de knijpschaar en de scharnierschaar.

    Knijpschaar
Knijpscharen verschijnen voor het eerst in de ijzertijd, circa 1000 vChr.
De basisvorm van de knijpschaar bestaat uit twee puntig toelopende snijbladen die met elkaar zijn verbonden door een handgreep.
De handgreep fungeert als een soort veer. Wanneer de handgreep wordt ingeknepen, schuiven de geslepen snijbladen over elkaar. De vorm van de knijpschaar is in de afgelopen eeuwen nauwelijks veranderd. Een knijpschaar uit het begin van deze eeuw ziet er nog net zo uit als een exemplaar uit de 13de eeuw.

Afbeelding

De datering van een knijpschaar, buiten zijn archeologische context, is niet zo eenvoudig, maar wordt vooral bepaald door de vorm van het blad en dan met name de overgang van het blad naar de handgreep.
De vroegste middeleeuwse knijpscharen bestaan uit twee brede snijbladen: een recht of hellend bovenblad dat spits toeloopt naar de punt en een simpele handgreep. De handgreep is meestal ovaal of cirkelvormig.
Een opvallend kenmerk van 14de eeuwse knijpscharen is een rechthoekige doorsnede en de aanwezigheid van een reces op de overgang van het blad naar de handgreep.
Het reces kan dienen voor versterking van de handgreep of gewoon als versiering. In latere eeuwen wordt het reces groter en soms versierd.

Afbeelding

Een ander belangrijk punt bij de datering van de knijpschaar is het gebruikte materiaal. Koperen en messing knijpscharen komen pas vanaf de late middeleeuwen voor.
Het merendeel van de knijpscharen is echter van ijzer. De oudste knijpscharen dateren uit het begin van de ijzertijd, circa 1000 vChr, maar duiken pas voor het eerst in de 10de eeuw op in noordwest Europa.
Een zeer vroeg exemplaar uit de 10de eeuw is bekend uit een vikinggraf in Erikstein ( Denemarken ). Ook in Nederland zijn exemplaren bekend uit de late middeleeuwen. Aan het eind van de 17de eeuw raakt de knijpschaar steeds meer in onbruik en wordt langzaam vervangen door de scharnierschaar.
De knijpschaar wordt nu alleen nog gebruikt als tuinschaar of voor het scheren van schapen.

    Scharnierschaar

De scharnierschaar werd in Europa in de 6de en 7de eeuw geïntroduceerd, maar is geen Europese uitvinding.
De scharnierschaar vindt zijn oorsprong in ofwel Byzantium ofwel de islamitische wereld en is van daaruit naar Europa geëxporteerd. De scharnierschaar komt tot in de 13de eeuw maar sporadisch voor. Het zal echter nog tot de 16de eeuw duren voordat de scharnierschaar naast de knijpschaar voor zowel zakelijk als huishoudelijke bezigheden in gebruik komt.

De vorm van de toenmalige scharnierscharen is vrijwel identiek aan de huidige vorm.
De scharnierschaar bestaat uit twee snijbladen die om een gemeenschappelijke spil draaien. De snijbladen zijn zo vervaardigd dat wanneer de snijbladen draaien om de spil alleen de punten bij elkaar komen.

Afbeelding
17e eeuwse scharnierschaar

Kijk bijvoorbeeld maar eens naar de zijkant van uw eigen schaar wanneer deze gesloten is. De meeste scharnierscharen hebben onder de spil een inkeping om te voorkomen dat de snijbladen over elkaar gaan schuiven.

De laatste jaren worden er steeds meer 14de eeuwse scharnierscharen gevonden, maar in vergelijking met de knijpschaar zijn ze dan nog steeds in de minderheid.
Scharnierscharen werden toen waarschijnlijk alleen voor specialistische doeleinden gebruikt. Een voordeel van de scharnierschaar boven de knijpschaar is dat de scharnierschaar door de ogen veel makkelijker te hanteren is en de lange snijbladen zorgen ervoor dat het knippen in rechte lijnen veel makkelijker gaat.

Een gespecialiseerde scharnierschaar is de kaarsensnuiter.
Een kaarsensnuiter is een scharnierschaar met aan één van de bladen een bakje en werd gebruikt voor het inkorten van kaarsenpitten.
Wanneer men de pit van een brandende kaars wilde inkorten, omdat deze begon te roken, knipte men de pit af met een kaarsensnuiter. De afgeknipte pit werd opgevangen en uitgedrukt in het bakje en kon worden weggegooid.

Afbeelding


met dank aan: museum rotterdam / S.I.D.S /bedrijfshistorie rotterdam /alma database

_________________
Heiligenmedailles en dovotiehangers in de rommelbak... ik verzamel ze..


26 jan 2012, 19:41
Profiel WWW
Geef de vorige berichten weer:  Sorteer op  
Dit onderwerp is gesloten, je kunt geen berichten wijzigen of nieuwe antwoorden plaatsen   [ 1 bericht ] 

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers. en 10 gasten


Je mag geen nieuwe onderwerpen in dit forum plaatsen
Je mag niet antwoorden op een onderwerp in dit forum
Je mag je berichten in dit forum niet wijzigen
Je mag je berichten niet uit dit forum verwijderen
Je mag geen bijlagen toevoegen in dit forum

Ga naar:  
Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group.
Designed by STSoftware for PTF.
phpBB.nl Vertaling - Hosted by FFXS.nl