Jer0me schreef:
Mag ik je nog vragen; wat gebeurde er tijdens zo'n offer? Hoe werd een bronzen stier als deze geofferd?
Da's een onderwerp van discussie. Eigenlijk is de hele religieuze wereld van toen een onderwerp van discussie
Hoe komt dat? Weinig echt betrouwbare feiten zijn overgebleven om zulke zaken met zekerheid uit te spreken. Vaak zijn het interpretaties van geen al te betrouwbare bronnen.
We hebben natuurlijk wel de archeologie, waaruit heel wat informatie voortkomt. Ik ken zelf een paar tempels die opgegraven zijn/worden, indrukwekkend.
Een offer werd op verschillende manieren gebracht hè. Afhankelijk van de stam, regio, periode, God, offer. Om er eens een paar te noemen.
Tja ik zal wat voorbeelden noemen..
- Muntjes werden "onklaar" gemaakt.
- Muntjes werden gewoon geofferd.
- Pseudo muntjes werden geofferd.
- De befaamde rouelles waren offer objecten
- Wapens werden (al dan niet) onklaar gemaakt.
- Dieren allerhande werden geslacht en opgegeten.
- Dieren werden gedood en achtergelaten om weg te rotten
- Wierook
- Plantaardige offers werden gebracht
- Menselijke offers
- Miniatuur beeldjes werden geofferd, van pijpaarde/lood/brons
- ....
- ....
Er waren ook heel wat manieren om te offeren, al is het daar wat lastiger om met zekerheid iets over te zeggen. Zo werden er zeker offers gebracht in tempels in centrale offerputten. Middenin zo'n tempel was dan een put gegraven waar ze vanalles in gooiden. Maar er werd ook geofferd in de vaak aanwezige gracht om de tempels heen. Of er werden objecten op spiesen aan de ingang gehouden. Er werd zoals gezegd flink wat gegeten tijdens die rituelen, getuige de vele vele scherven die gevonden worden, en slacht sporen die men ziet op de botten.
Men gaat er ook van uit dat er een soort processies gehouden werden in die (late La Tene/eerste eeuwen Romeinse tijd) tempels. Dit omdat de constructie ervan zoiets aantoont. Centraal had je dan vaak die offerput, of altaar, waarrond dan rondgewandeld werd in die tempel.
Je hebt ook de hele grote tempel complexen, waarvan ik vermoed dat ze een hele evolutie doorgemaakt hebben, omdat ze vaak honderden jaren bleven bestaan. Plus ze zullen een collectieve en individuele offer mogelijkheid gekend hebben. Ik denk dat het individuele wat meer in de Romeinse tijd geweest moet zijn. De inwoners van het rijk werden ook gewoon verplicht een offer te brengen. Dat was zeker het geval in de tijd van Constantijn (die het afgeschaft heeft als heidens gebruik) Al is daar ook wel wat voor te zeggen, omdat bij ons in het noorden van het rijk de invloed op dat gebied weer een pak minder groot was.
Die tempels groot en klein werden ook mooi versierd. Niet overal en altijd, zeker de vroegste gevallen hier bij ons niet. Maar velen onder ons kennen de mooie bucrane ornamenten wel, die te vinden waren in de statige exemplaren. Daaruit komt de stier overigens waarschijnlijk ook voort als "populair" offerobject. Meegelift met de handelaars uit het zuiden rond de middellandse zee. Die het op hun beurt weer van de Grieken hadden (zie foto uit Marseille
)
Maar, wat wel belangrijk is, is het verschil tussen de god en het offer. Zo'n stier als het jouwe werd duidelijk geofferd. Het is mogelijk dat jouw bronzen exemplaar onderdeel was van een soort tafereeltje. Iets dat een vaste opstelling had in een altaartje, in een periode/regio waar het effectief brengen van die offers niet langer de standaard was. Misschien was het aanwezig en stond het symbool voor de offers die gebracht werden. Toch ken ik legio voorbeelden van miniatuur offers die ook echt als dusdanig gebracht werden in tempels. Al zijn die doorgaans uitgevoerd in pijpaarde of lood. Maar of dit materiaal nu een doorslaggevend argument voor het een of het ander is laat ik even in het midden. M'n indruk nu is, is dat dat een zwak argument is. Denk bv ook aan de bronzen rouelles, bronzen miniatuur wapens enz... Het laatste woord is hier nog niet over geschreven. Tenzij zoiets écht in situ gevonden wordt, zal het volgens mij heel erg lastig worden om met zekerheid uitsluitsel te geven wbt de manier dat met je vondst werd omgegaan destijds. Wie zich daaraan waagt begeeft zich op glad ijs. Dat heb ik wel geleerd.
Wat ik ook wel leuk vind is dat er toen ook "zakheiligen" waren, voor mensen die onderweg waren. Tja, misschien behoorde het wel tot zo iemand? Waarom niet!
Goh, en wat ik zelf "ontdekt" heb, is dat de ijzertijd hoeves soms ook offerplaatsen kenden. Niet, zoals je zou verwachten, in die hoeve zelf, veilig achter de grachten en omwalling. Maar net erbuiten
Tempels vond je op verschillende plaatsen. Populair waren de waterbronnen, grensgebieden van de stammen, langs de wegen,...
Grt