Logo
Het is nu 28 maart 2024, 10:54



Antwoord op onderwerp  [ 13 berichten ] 
 Wikkeldraad aardewerk | Vroege Bronstijd 
Auteur Bericht
Moderator
Avatar gebruiker

Geregistreerd: 15 jan 2013, 21:41
Berichten: 1765
Woonplaats: Barneveld
Antwoord met een citaat
 Wikkeldraad aardewerk | Vroege Bronstijd
Beste forumgenoot,

De getoonde scherf onlangs gevonden op een akker in een gebied
waar voornamelijk veel bekend is en gevonden is uit de IJzertijd.
Ook zijn in het gebied artefacten gevonden uit Steentijd (Meso/ Neo).
Deze vondst is gevonden ergens in de gemeente Ede (Gelderland).

Wie weet in welke periode deze scherf geplaatst kan worden?

Afmetingen zijn te lezen; linksboven in de foto. De dikte van de
scherf is nu 5 mm., maar is nog dikker geweest; de onversierde
zijde is een breukvlak, dus mist de oorspronkelijke binnenzijde.

De magering is, volgens mij, van gebroken (kwarts/ kiezel?) steen.

Ben benieuwd naar een determinatie!

Hartelijke groeten,

Bert


Je hebt de vereiste permissies niet om de toegevoegde bestanden aan dit bericht te zien.

_________________
'Ik heb er al heel wat steen tijd in zitten'


20 jan 2016, 14:29
Profiel
Avatar gebruiker

Geregistreerd: 03 jan 2012, 16:06
Berichten: 1661
Antwoord met een citaat
Bericht Re: IJzertijd of nog ouder?
Hard of zacht aardewerk Vogchel? Kun je het makkelijk afkrabben? Zo te zien niet.
Vooralsnog houd ik het op ijzer- of bronstijd, waarbij de laatste mijn voorkeur heeft.

_________________
gr Ace


_________________
♪♫ ♪ " ...want hij komt een keer die dikke vette gouden buit. " ♪♫ ♪


20 jan 2016, 15:16
Profiel
Avatar gebruiker

Geregistreerd: 17 mei 2011, 15:49
Berichten: 2458
Antwoord met een citaat
Bericht Re: IJzertijd of nog ouder?
Als het poreus is neigt het naar bronstijd. :06


20 jan 2016, 15:31
Profiel
Avatar gebruiker

Geregistreerd: 17 mei 2011, 15:49
Berichten: 2458
Antwoord met een citaat
Bericht Re: IJzertijd of nog ouder?
Als het poreus is neigt het naar bronstijd. :06


20 jan 2016, 15:31
Profiel
Avatar gebruiker

Geregistreerd: 10 jan 2010, 11:24
Berichten: 783
Antwoord met een citaat
Bericht Re: IJzertijd of nog ouder?
Misschien wel zgn. Wikkeldraad aardewerk?, 2000 tot 1800 v Chr, Vroege Bronstijd, komt niet veel/vaak voor, even kijken/afwachten wat de kenners op aardewerk gebied, hiervan denken, of kunnen zeggen.
Steenzoeker


20 jan 2016, 16:50
Profiel
Avatar gebruiker

Geregistreerd: 03 feb 2010, 15:40
Berichten: 5750
Woonplaats: Ewijk
Antwoord met een citaat
Bericht Re: IJzertijd of nog ouder?
Dag Bert,

Het door jouw getoonde stuk is natuurlijk zeer fragmentarisch wat het zoeken niet vergemakkelijkt. Toch is het naar mijn idee een fragment van een lokaal gebakken pot uit de late IJzertijd en de eerste fase van de Romeinse tijd. ( Type 42 b ) Foto 1.
Noch een mogelijkheid: een fragment van een pot met zogenoemde Ringafrolling, een versieringsmethode die slechts spaarzaam voorkwam, en dan ook nog eens zeer regionaal, vanuit de late Bronstijd tot diep in de IJzertijd.
Persoonlijk lijkt mij nr. 1 het meest waarschijnlijke, gezien de contexten..

Groetjes,
Henk

Bron: Het handgevormde aardewerk uit de IJzertijd en de Romeinse tijd van OSS-USSEN van Peter van den Broeke.

Foto 1 is mogelijkheid 2
Foto 2 is mogelijkheid 1


Je hebt de vereiste permissies niet om de toegevoegde bestanden aan dit bericht te zien.

_________________
Wie zijn verleden niet kent, heeft ook geen toekomst


21 jan 2016, 21:23
Profiel
Moderator
Avatar gebruiker

Geregistreerd: 15 jan 2013, 21:41
Berichten: 1765
Woonplaats: Barneveld
Antwoord met een citaat
Bericht Re: IJzertijd of nog ouder?
Beste forumgenoot,

Heel erg bedankt voor jullie reacties en ook voor het meedenken en de gegeven opties/ mogelijkheden. Of het
zacht of hard aardewerk is (ACE) en of ik het als 'poreus' moet bestempelen (vickhermsen) weet ik niet goed;
wil de scherf niet beschadigen, maar beoordeel de scherf als behoorlijk hard/ stevig. Aan de andere kant is de
scherf natuurlijk gesplitst/ gebroken, waardoor de oorspronkelijk afgewerkte binnenkant van de pot niet meer
te zien is. Je hebt gelijk (Legionair) dat de scherf klein is en daardoor moeilijk te beoordelen (zeker ook vanaf
foto's!). Op de vindplek vind ik in elk geval veel IJzertijd aardewerk, maar aangezien er ook Steentijd voorkomt
dacht ik; wellicht komt het uit die periode. Maar daarin kan ik het niet thuisbrengen. Jouw voorbeelden lijken in
bepaalde mate wel op de versiering, maar na ook gezocht te hebben op de term 'Wikkeldraad aardewerk,' die
genoemd werd door Steenzoeker, zie ik eigenlijk veel meer overeenkomst met dit type versiering welke voor-
komt in (met name) de Vroege Bronstijd. Belangrijkste verschil tussen de 2 voorbeelden die Legionair noemt
en de getoonde scherf zijn de horizontale lijnen die aanwezig zijn en die dóór de korte verticale lijntjes lopen.

Dus wat de versiering betreft; dit zullen geen nagelindrukken zijn; daar zijn ze te klein voor. De beschrijvingen
die ik hieronder geef sluiten, denk ik, beter aan bij de scherf, dus; bijv. stokje met daaromheen een draad
gewikkeld, die in de klei werd gedrukt, waardoor een horizontaal ingedrukte lijn (van het stokje) ontstond en
korte verticale streepjes die werden ingedrukt door het om het stokje heen gedraaide touw. Ik ben overigens
geen kenner, maar bij het lezen van de info en zien van andere foto's en mijn scherf, zie ik erg veel gelijkenis
met wikkeldraad aardewerk of pseudo-wikkeldraad.

Heb inmiddels wat gegoogeld op de term 'wikkeldraad aardewerk' en vind een aantal foto's van scherven met ook
vergelijkbare versiering. Daarnaast is er behoorlijk wat informatie te vinden over dit type aardewerk! Onder andere:

' wikkeldraad-aardewerk

omschrijving
Handgevormd aardewerk, gekenmerkt door indrukken die gemaakt lijken te zijn met behulp van een stempel waar
draad omheen gewikkeld is (wikkeldraad-versiering). Horizontale banen van wikkeldraad-versiering komen over de
gehele pot voor, soms gezamenlijk met nagel- en vingertopindrukken. Daarnaast komt in de vroegste periode ook
versiering op de binnenkant van de rand voor. Voorkomende vormen zijn bekers met S-vormig profiel en eivormige
potten. Wikkeldraad-aardewerk wordt gedateerd in het Laat Neolithicum en de Vroege Bronstijd en geassocieerd met
de Wikkeldraad-cultuur.'

Bron: http://data.cultureelerfgoed.nl/nl/item ... 671eafe15c


'Wikkeldraad

Versiering op aardewerk kenmerkend voor de Vroege Bronstijd.

De versiering is aangebracht met een langwerpig voorwerp, een stokje of touwtje, waaromheen een draad is gewonden.
De draad kan wijd of dicht gewikkeld zijn. Dit stempel is in horizontale lijnen en zigzagpatronen op de buitenkant van de
pot gedrukt. Potten met een dergelijke versiering komen in geheel Noordwest-Europa voor.
De benaming Wikkeldraadcultuur is minder gelukkig, omdat het om weinig meer dan een versieringstechniek gaat.
De vormen van het wikkeldraadaardewerk zijn een directe voortzetting van het laatneolithische klokbeker-aardewerk.
Vanwege het gelijktijdig voorkomen van bronzen voorwerpen wordt het echter tot de Vroege Bronstijd gerekend.
Typische bekervormen verdwijnen vermoedelijk vrij snel. Uit Drenthe zijn slechts twee graven bekend met een Wikkel-
draadbeker als grafgift. Grote eivormige potten worden in de Vroege Bronstijd in nederzettingen en (ritueel) gebroken
als scherven naast of in de grafvulling aangetroffen. Van de uitstaande rand is soms ook de binnenzijde versierd. De
potten hebben vaak gaatjes of een richel onder de rand wat kan duiden op gebruik als een af te sluiten voorraadvat.
Wanneer met een spatel dwarskerfjes op een lijnindruk zijn aangebracht, spreekt men van pseudo-wikkeldraad.'

Bron: http://www.encyclopediedrenthe.nl/Wikkeldraad


In elk geval blijkt uit meerdere bronnen dat het Wikkeldraad aardewerk (versiering) typisch is voor de periode van
2000-1800 voor Christus. In de info over grafheuvelonderzoek op http://www.grafheuvels.nl/archeobrief4.php wordt
mbt tot dit aarderwerktype ook gezegd '...vonden de opgravers in één van deze heuvels scherven van wikkeldraad-
aardewerk (vroege Bronstijd, 2000-1800 voor Chr.), een zeldzaamheid in Nederland.'

Tot slot (en nogmaals); iedereen die bijgedragen/ meegedacht heeft; heel erg bedankt! Zijn er nog andere inzichten/
meningen/ visies... voel je dan vrij om deze te uiten. In de komende tijd zal ik zelf eens kijken of er in het gebied ook al vaker Bronstijd vondsten zijn gevonden. Zo ja, dan is het wellicht ook mogelijk dat deze scherf Bronstijd is.

Hartelijke groeten, (en excuses voor het wel hele lange verhaal).

Bert

_________________
'Ik heb er al heel wat steen tijd in zitten'


21 jan 2016, 22:04
Profiel
Avatar gebruiker

Geregistreerd: 10 jan 2010, 11:24
Berichten: 783
Antwoord met een citaat
Bericht Re: IJzertijd of nog ouder?
Mijn eerste vermoeden, dat het zich bij dit stukje aardewerk om zgn. Vroege Bronstijd 2000-1800 v Chr, Wikkeldraad aardewerk zou kunnen handelen, word door een specialist op dit soort aardewerk gebied ondersteund/bevestigd, en was mijn "voorgevoel" juist.
Wel heb ik gezien zijn reactie, even moeten uitleggen dat de vinder nl. Bert, in Barneveld woont, en de scherf gevonden is op een vindplaats in Ede (Gelderland), vandaar deze uitleg hier omtrent.
Loekencarla,
Hieronder zijn reactie:

Hoi Loek,

De foto is duidelijk genoeg. Zonder twijfel een scherf van een wikkeldraadpot of - beker. Inderdaad vroege bronstijd.

Inderdaad relatief zeldzaam aardewerk, daarom ben ik wel benieuwd waar het precies vandaan komt. Komt hij echt uit Barneveld zelf? Dit zou bijzonder zijn, omdat deze periode namelijk zo goed als niet bekend is uit de lagere delen van de Gelderse Vallei (We hebben afgelopen zomer toevallig een opgraving gedaan in Barneveld, daarom weet ik een beetje wat er speelt daar).

Als je nog meer wilt weten hoor ik het wel!

Vriendelijke groeten,
Lucas


22 jan 2016, 14:42
Profiel
Avatar gebruiker

Geregistreerd: 10 jan 2010, 11:24
Berichten: 783
Antwoord met een citaat
Bericht Re: IJzertijd of nog ouder?
Aanvulling:
Bert, gaf in zijn eerste tekst bij deze scherf aan, dat het stukje "weinig voorkomend" aardewerk gevonden is in de buurt van Ede (Gelderland).
Ik heb op de vondsten kaart even nagekeken hoe het zit met reeds bekende vondsten, van dit soort aardewerk in ons land.
Bij nader inzien is het toch/wel, niet zo heel vreemd/verrassend, dat deze vondst in de buurt/omgeving van Ede gedaan is.
Het blijkt zo te zijn, dat er juist rond Ede, en Veenendaal, en daarom liggende gebieden, een zgn. "concentratie" aan verschillende bekende vindplaatsen ligt van dit soort Vroege Bronstijd Wikkeldraad aardewerk.
Wellicht is dan de kans ook redelijk aanwezig, wanneer men een van deze "oudere", en langere bekende vindplaatsen bezoekt, men ook nog fragmenten/stukken van dit soort type aardewerk aantreft, echter blijven het evengoed geen "alledaagse" vondsten, veel, en vaak grote gebieden van ons land, zijn geheel "vondst leeg", wat betreft Wikkeldraad aardewerk, en zijn ook andere Vroege Bronstijd gerelateerde artefacten hier vaak op een hand te tellen.
Loekencarla


23 jan 2016, 09:56
Profiel
Avatar gebruiker

Geregistreerd: 10 okt 2013, 20:28
Berichten: 466
Antwoord met een citaat
Bericht Re: IJzertijd of nog ouder?
Allereerst de foto's die zijn prachtig gemaakt en wat een verhaal volgt hierop, wat een kennis bezit dit forum! Daar mogen we trots op zijn.

Groeten Deep :oooo


23 jan 2016, 11:06
Profiel
Online
Avatar gebruiker

Geregistreerd: 25 jul 2013, 19:51
Berichten: 1026
Antwoord met een citaat
Bericht Re: IJzertijd of nog ouder?
Inderdaad Deepscan, Frenk
prachtig verhaal, :ls

En de KENNIS op het FORUM is helemaal TOP :oooo :pol

Groet PvH


23 jan 2016, 13:10
Profiel
Moderator
Avatar gebruiker

Geregistreerd: 15 jan 2013, 21:41
Berichten: 1765
Woonplaats: Barneveld
Antwoord met een citaat
Bericht Re: IJzertijd of nog ouder?
Beste forumgenoten,

Heel erg bedankt voor jullie reacties/ betrokkenheid! Loekencarla; dank je wel voor het navragen bij een specialist! Mooi ook dat hij bevestigd wat al door andere forumgenoten gedacht werd!

Wat de vindplek en omgeving betref wist ik eigenlijk niet in hoeverre er ook in de Bronstijd (intensieve?) bewoning
heeft plaatsgevonden. Maar blijkbaar is er wel sprake geweest van aanwezigheid, alhoewel Bronstijd nederzetting-
en, grafheuvels en artefacten toch maar weinig worden gevonden. Toch schijnt het zo te zijn dat men in de Bronstijd
vooral (?) de hoger gelegen gronden, waaronder met name stuwwallen, opzocht om te wonen en te werken. Daar
zullen ongetwijfeld - wellicht natuurlijke klimatologische - redenen voor zijn.

In het grotere gebied - en deelgebieden waar ik kan zoeken - zijn in elk geval veel artefacten, maar ook grafheuvels e.d. aangetroffen uit de Klokbeker cultuur. Er is zelfs sprake van typisch Veluwse kenmerken aan het klokbeker aardewerk: Veluwse klokbekers zijn veelal over het gehele oppervlak gedecoreerd, terwijl de versiering van maritieme klokbekers bestaat uit afwisselend versierde en onversierde zones. Wellicht is het - gezien de Klokbeker- activiteit in het gebied - dan ook niet vreemd dat er sporen/ artefacten kunnen worden aangetroffen uit de vroege (of wellicht gehele) Bronstijd. In elk geval is IJzertijd in dit gebied goed vertegenwoordigd! Ook Latene glas wordt gevonden.

Voor mij is deze vondst een aanmoediging om in de toekomst goed uit te blijven kijken naar Bronstijd artefacten!
Ben erg blij met deze vondst, ook al is het scherfje in feite best klein. Heb me de afgelopen weken bezig gehouden
met het bestuderen van heel veel aardewerk scherven (voor mij een ondergeschoven kindje), die ik in het gebied
heb gevonden. Daarbij ook versierde scherven en randfragmenten opgedoken, welke ik in topics aandacht zal geven.

Denk dat de kans groot is dat dit IJzertijd aardewerk zal zijn... maar wellicht zit er ook wat tussen uit andere periodes.

Tot slot; nogmaals hartelijk dank voor ieders betrokkenheid!

Hartelijke groeten,

Bert Wisse

_________________
'Ik heb er al heel wat steen tijd in zitten'


27 jan 2016, 22:09
Profiel
Avatar gebruiker

Geregistreerd: 03 jan 2012, 16:06
Berichten: 1661
Antwoord met een citaat
Bericht Re: IJzertijd of nog ouder?
vogchel schreef:
Heb me de afgelopen weken bezig gehouden met het bestuderen van heel veel aardewerk scherven (voor mij een ondergeschoven kindje), die ik in het gebied heb gevonden. Daarbij ook versierde scherven en randfragmenten opgedoken, welke ik in topics aandacht zal geven.

Leuk. Ik zie er naar uit. :oooo

_________________
gr Ace


_________________
♪♫ ♪ " ...want hij komt een keer die dikke vette gouden buit. " ♪♫ ♪


29 jan 2016, 13:27
Profiel
Geef de vorige berichten weer:  Sorteer op  
Antwoord op onderwerp   [ 13 berichten ] 

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: speerpunt en 0 gasten


Je mag geen nieuwe onderwerpen in dit forum plaatsen
Je mag niet antwoorden op een onderwerp in dit forum
Je mag je berichten in dit forum niet wijzigen
Je mag je berichten niet uit dit forum verwijderen
Je mag geen bijlagen toevoegen in dit forum

Ga naar:  
Powered by phpBB © 2000, 2002, 2005, 2007 phpBB Group.
Designed by STSoftware for PTF.
phpBB.nl Vertaling - Hosted by FFXS.nl